سیستم یکپارچه مدیریت منابع انسانی

تفاوت مدیر و مشاور

مقدمه

در سال­های اخیر مدیران ارشد بسیاری از صنایع و کسب و کارها روی به استفاده از مشاوران تخصصی آورده­اند. این بدان معنا نیست تا قبل از این سال­ها، از مشاور استفاده نمی­شد. بعد از ورود مشاوره به نسل سوم (صنعت مشاوره)، نیاز به استفاده از مشاوران تخصصی در صنعت بیش از پیش درک شد و طی این سال­ها در ایران ، فرهنگ استفاده از مشاوران تغییرات اساسی داشته و از حالت سنتی که قبل از نسل سوم مشاوره حاکم بود به حالت تخصصی تبدیل شده است. متاسفانه هنوز هم در بسیاری از سازمان­های ایرانی، به دلیل فرهنگ سازمانی و نگاه بدبینانه­ای که به مشاوران وجود دارد، این پرسش مطرح می­شود که با وجود مدیران اجرایی و عملیاتی در سازمان، چرا باید مشاور تخصصی بکارگیری شود؟ ما در این مقاله سعی داریم به این پرسش پاسخ داده و تفاوت میان مشاور و مدیر را بازگو نماییم.

مشاور کیست و مشاوره چیست؟

در بسیاری از موارد ما در شرایطی قرار می­گیریم که به دلیل محدودیت­هایی که در دانش و تجربیاتمان داریم، نیاز به همفکری و راهنمایی پیدا می­کنیم. مواردی از قبیل انتخاب رشته در کنکور، انتخاب شغل، ازدواج، مهاجرت و حتی جزیی­ترین موضوعات زندگی شخصی. در این شرایط ما به دنبال افرادی هستیم که تجربه­ی خوبی در این موارد داشته باشند و یا از نظر آکادمیک، به دانش مرتبط با موضوع مسلط باشند.

مشاوره یک فرایند رشدی است که از طریق آن به اشخاص کمک می‌شود، اهداف خود را مشخص کنند، تصمیم‌گیری مناسب داشته باشند و مسائل فردی، اجتماعی و … خود را حل کنند. به طور کلی مشاوره به معنی همکاری کردن، اخذ رأی و نظر تخصصی دیگران برای انجام کاری، حل مسئله­‌ای، پیشگیری از وقوع حالتی خارج از کنترل و همچنین کنترل شرایط جاری است. با این توضیحات می­توان مشاور را به شرح زیر تعریف کرد:

مشاور فرد متخصص و مجربی است که به طور کامل و دقیق به دل مشغولی‌ها و درگیری­‌های ذهنی شما گوش داده و به شما کمک می‌کند تا فهم و درک بهتری از آنها داشته باشید و بتوانید با راحتی و کارآمدی بیشتری با موضوع مواجه شده و برای برطرف نمودن آنها تصمیمات درستی بگیرید.

مشاور مدیریت

مشاور چه نقش­‌هایی دارد؟

بعد از تعریف مشاور مدیریت در سازمان­ها، بهتر است نگاهی هم به نقش­‌های مشاوران مدیریت داشته باشیم:

متخصص: در این حالت، کارفرما معتقد است که در یک زمینه‌ی تخصصی، دانش کافی نداشته و ترجیح می‌دهد به سراغ مشاور برود.

پزشک: در این وضعیت، کارفرما معتقد است که مشکل یا مشکلاتی وجود دارد. عوارض این مشکلات را هم می‌داند. اما در پی این است که ریشه‌ی مشکل و روش حل مشکل را از مشاور بپرسد.

تسهیل­گر: در این حالت، کارفرما معتقد است که خودش از دانش و اطلاعات کافی برای حل مساله برخوردار است. اما نیاز دارد که کسی از بیرون به فرایند حل مساله کمک کرده و مسیر کار را تسهیل کند. در این وضعیت مشاور، به عنوان فردی بیرونی که سوگیری‌های داخلی را ندارد، مدیریت موضوع را بر عهده می‌­گیرد و مسیر جستجوی پاسخ را هموار می­کند.

بازوی اجرایی: در این حالت، مشاور بر خلاف اسم خود، قرار نیست مشورت بدهد، بلکه قرار است به بازوی اجرایی تبدیل شود. به عنوان مثال، مشاورانی که تهیه‌ی طرح­‌های توجیهی یا طرح­های تجاری را بر عهده می­‌گیرند، در واقع مشغول کاری هستند که خود کارفرما باید آن را انجام دهد.

تأمین‌کننده‌ی مشروعیت/ ابزار سیاسی: گاهی اوقات مدیران در مواجهه با سایر ذی­نفعان دچار مشکل و تعارض می‌شوند. مثلا می‌خواهند تعدادی از کارکنان خود را اخراج کنند، اما به دلیل ملاحظات متعدد از عهده‌ی این کار برنمی‌آیند یا هزینه‌ی آن را بالا می‌دانند، یا پیمانکار یک کارفرمای بزرگ هستند و می‌خواهند دیدگاه خود را به کارفرما تحمیل کنند، اما این کار برایشان دشوار است. گاهی اوقات مشاور استخدام می‌شود تا نقش توجیه‌کننده را بر عهده بگیرد. مدیر در نهایت بگوید اخراج‌ها با نظر مشاور انجام شده و خودش دخالتی نداشته، یا این‌که پیمانکار از اعتبار و برند مشاور استفاده کند و بگوید که نظرش مورد تأیید کارشناسان نیز هست.

کاهش‌­دهنده­‌ی ریسک تصمیم­‌گیری: گاهی هم مدیران احساس می‌کنند بعضی تصمیم‌ها پرریسک هستند و اگر نتیجه‌ی آن‌ها مطلوب نباشد، باید به همکاران، کارکنان،‌ سهامداران و هیات مدیره و سایر ذی­نفعان پاسخ دهند. بنابراین ممکن است مدیر تصمیم بگیرد از یک فرد یا گروه مشاوره مدیریت استفاده کرده و نظر خود را از طریق آن‌ها اعمال کند. در این حالت اگر نتایج مطلوب نبود، می‌تواند تقصیر‌ها را گردن مشاور بیندازد!

مدیر کیست ؟

مدیریت عبارتست از: استفاده بهینه از منابع سازمانی در جهت رسیدن به اهداف تعیین شده با استفاده از دانش و مهارت­‌های برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری، سازماندهی، نوآوری، هماهنگی، ارتباطات، رهبری، انگیزش و کنترل. حالا تعریف مدیر را راحت­‌تر درک خواهیم کرد. مدیر کسی است که مسئولیت اداره یک جریان، پروژه، فعالیت­‌های یک گروه یا یک سازمان را برعهده دارد و فرآیندها و گروهی از کارکنان را مدیریت می‌­نماید.

مشاوره مدیریت چیست و مشاور مدیریت به چه کسی گفته می­شود ؟

مشاوره­‌ی مدیریت خدمتی است از جنس راهنمایی که به سازمان­ها کمک می­کند تا مسائل مدیریتی و فرصت­‌ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی و تحلیل کنند. مشاور مدیریت کسی است که با توجه به شرایط سازمان، راه‌حل­‌هایی را توصیه و یا فعالیت­‌هایی را پیشنهاد می­کند و پس از تایید کارفرما، در پیاده‌­سازی و اجرایی کردن آنها نیز همراهی خواهد کرد. در واقع مشاور مدیریت، فردی است که منابع و تجربه‌­هایی را برای سازمان به همراه می­‌آورد که مدیریت سازمان، آنها را در اختیار ندارد. به طور خلاصه می­‌توان گفت که مشاوره مدیریت شامل این موارد است:

ارائه روش‌­های کاربردی در کسب و کار

کمک به سازمان‌­ها برای تحلیل و توسعه سودمندی استراتژی­‌های کسب و کار

ارائه خدمات مشاوره‌­ای و سرمایه‌گذاری به رهبران سازمان در حوزه‌­ی کسب و کار

از دیدگاه لاری گرینر  مشاوره مدیریت یعنی: خدمت ارائه شده توسط افراد مجرب و تعلیم دیده که به شیوه‌ای عینی و مستقل، با سازمان متقاضی برای تشخیص، تجزیه و تحلیل و ارائه راه‌حل‌هایی برای این مسائل همکاری نموده و در صورت نیاز مدیریت سازمان در پیاده‌سازی راه‌حل‌ها کمک می‌نمایند.

به بیان براد هلفند (یکی از سرشناس‌­ترین مشاوران مدیریت)، مشاور مدیریت بودن به معنای این است که شما یک چاقوی هم‌ه­کاره­ی سوییسی از راه حل­ها، برای کار با مشتری داشته باشید.

نتیجه­‌گیری

مدیر و مشاور، هرکدام نقش­‌های متفاوت از یکدیگر دارند و تاثیرات متفاوتی هم در سازمان به جای می­گذارند. مشاور، بر اساس جایگاهی که در سازمان دارد، می­تواند بر فرد، گروه یا کل سازمان تاثیرگذار باشد، ولی قدرت مستقیم برای ایجاد تغییر یا اجرای برنامه­‌های بهبود را ندارد. در صورتی که مدیر، فردی است که مسئولیت مستقیم برای اجرای امور و تصمیم­‌ها را دارد. نکته‌­ی بسیار مهم دیگر در تفاوت مشاور و مدیر در این است که با توجه به اینکه مشاور جایگاه سازمانی ندارد، تصویر روشنی از مشکل ارائه می‌­دهد، و ایده­‌های جدید و پیشنهادهای بدون جهت­گیری دارد. به عبارت دیگر، دیدگاه مستقل مشاور، به سازمان کمک می­کند تا بدون نگرانی از جهت­گیری‌­های احتمالی ذی­نفعان سازمان، به دنبال طرح مسأله و یافتن راه حل آن باشد.

دیدگاه شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.